Jeśli nie wiecie kim jest Warren Buffett, to dobrze trafiliście. Jeśli doskonale wiecie kim jest Warren Buffett i interesujecie się inwestowaniem, to jeszcze lepiej. My też zastanawiamy się na czym polega fenomen „wyroczni z Omaha”. Zacznijmy więc od biografii – kim jest Warren Buffett i kiedy zaczęła się tworzyć się jego legenda.
Żeby lepiej zrozumieć jak swoje inwestycje prowadzi jeden z najwybitniejszych inwestorów w historii, trzeba go lepiej poznać. Analizując dziesiątki artykułów, wertując setki stron biografii, próbując zrozumieć kim jest Warren Buffett, zaczynam dochodzić do wniosku, że suche fakty i wyliczenia mają tu małe znaczenie. Dużo ważniejsza jest jego osobowość i sposób myślenia Buffetta. W tym tekście przybliżę okres jego młodości, giełdowej edukacji i początki Berkshire Hathaway, która dzisiaj jest najbardziej znanym wehikułem inwestycyjnym na świecie.
Śladami Warrena Buffetta
„Kim jest Warren Buffett” to część cyklu Śladami Warrena Buffetta, w którym razem z Przemkiem Gerschmannem z Equity Magazine próbujemy rozłożyć na czynniki pierwsze wyrocznię z Omaha, analizując jego przeszłość, metody inwestycyjne, książki i historyczne transakcje.
Wszystkie teksty i video z tej serii znajdziecie na stronie projektu.
Zapraszam też na dedykowaną grupę, w której uczymy się inwestować metodami Buffetta: Śladami Warrena Buffetta – grupa do nauki inwestowania. No i oczywiście dużo więcej znajdziesz w naszej książce!
Chociaż Buffett zapracował na swój sukces, to jednak pytany o niego, zawsze skromnie odpowiada:
Mój majątek jest efektem tego, że żyję w Ameryce odrobiny dobrych genów oraz procentu składanego.
Siódme pokolenie Buffettów
Pierwszy Buffett z Nebraski otworzył w 1869 roku sklep spożywczy i tak zaczęły się przedsiębiorcze korzenie rodziny. Warren z kolei należy do siódmego pokolenia i urodził się 30 sierpnia 1930 roku w Omaha, w stanie Nebraska.
Wyobraźcie sobie rodziny z amerykańskich filmów: domek na przedmieściach, mama zajmująca się dziećmi, ojciec jeżdżący codziennie do pracy, dzieci bawiące się na podwórkach i jeżdżące rowerami wokół osiedla pełnego domów… dokładnie tak zaczynał mały Warren.
Warto dodać, że młody Warren uwielbiał liczyć. Liczył z kolegami przejeżdżające samochody, zapisując numery rejestracyjne i licząc ile jest z jakiego stanu. Bawił się stoperem, zapisując poszczególne czasy i licząc różnice pomiędzy nimi. I tak pewnego dnia zrozumiał, że można w podobny sposób liczyć pieniądze.
W wieku 11 lat kupił pierwsze akcje i sprzedał je za wcześnie. Ta historia nauczyła go, żeby szybko nie realizować zysków, tylko czekać cierpliwie aż stopa zwrotu będzie naprawdę imponująca. ;)
Pierwszy biznes Buffetta
Warren Buffett jest akcjonariuszem Coca-Coli od wielu lat. Niewiele osób sięga jednak tak daleko w przeszłość – pierwsze w życiu pieniądze młody Warren zarobił właśnie na Coca-Coli. Nie wiedział jeszcze jak działa giełda, ale znał zasadę „kup tanio i drożej sprzedaj”. Kupował u swojego dziadka (który był właścicielem sklepu) sześciopak coli za 25 centów i sprzedawał pojedyncze butelki po 5 centów. W ten sposób miał swój pierwszy 20-procentowy zwrot z inwestycji. Rozszerzył ofertę o gumy do żucia i gazety, a zarobione pieniądze skrupulatnie odkładał.
Co motywowało Buffetta?
Jeśli myślicie, że Warren Buffett chciał być po prostu bogaty, to jesteście w dużym błędzie. Ogromny wpływ na jego dążenie do osiągnięcia bogactwa miał kryzys finansowy, którego efekty pamiętał właśnie z dzieciństwa, gdy kryzys gospodarczy dotarł do Omaha. Ojciec Buffetta stracił pracę w banku, skończyły się oszczędności i ten trudny czas przerwał sielankę dzieciństwa Warrena. Kryzys w domowym budżecie nie trwał bardzo długo. Ojciec Buffetta szybko stanął na nogi i założył własne biuro maklerskie, jednak Buffett wspominał to jako wydarzenia traumatyczne, które jasno dały do zrozumienia, że po prostu MUSI być w przyszłości bogaty.
Syn maklera
Warren od małego interesował się giełdą i inwestowaniem, bo jego ojciec był maklerem. Jeszcze jako dziecko wchodził do biura taty i czytał rozmaite raporty, próbując zrozumieć jak wybiera się najlepsze inwestycje. Ojciec zabierał go również na wycieczki, np. w wieku 10 lat zobaczył Wall Street, a nawet spotkał się z członkiem giełdy. Młody Warren odwiedził też z tatą gabinet jednego z partnerów Goldman Sachs. Jak opowiada w swojej biografii – te wydarzenia wywarły na nim duże wrażenie.
Na dole, pod biurem jego ojca, było inne biuro maklerskie, gdzie przesiadywał jako ciekawski dzieciak, zadając pytania maklerom, a czasem nawet zapisując ceny akcji kredą na tablicy (tak to kiedyś robiono).
Co ważne, ojciec Buffetta został później kongresmanem. Warren miał wtedy 12 lat i cała rodzina przeniosła się na kilka lat do Waszyngtonu. Nie było tam zaprzyjaźnionych biur maklerskich, więc Warren zaczął zajmować się rozwożeniem gazet, a później zainwestował w postawienie automatów do pinballa u lokalnego fryzjera. Tak oto nastolatek zarabiał nawet 200 dolarów miesięcznie, zanim zaczął szkołę średnią.
Dom Buffetta – mieszka w nim od ponad pół wieku :)
Zarabianie ważniejsze niż studia
Warren Buffett nigdy nie był zwolennikiem nauki dla zdobywania tytułów albo satysfakcji rodziców. Kończąc szkołę średnią miał już 9 tys. dolarów oszczędności (zawrotna kwota w tamtych czasach, wg kalkulatora uwzględniającego inflację). Jednak pod presją rodziców wyjechał na studia, najpierw do University of Pennsylvania, później przeniósł się na University of Nebraska.
Uczył się przedmiotów związanych z biznesem i wielokrotnie podkreślał, że interesują go praktyczne aspekty biznesu, a nie oderwana od rzeczywistości teoria. Ukończył studia w 1950 roku, nie mając jeszcze 20 lat i dysponując potężnymi oszczędnościami. Wrócił do Omaha i zaczął intensywnie uczyć się tego, co interesowało go od zawsze – giełdy.
Uczeń Grahama
Po powrocie ze studiów, młody Buffett uczył się jak szalony. Pytał o wszystko maklerów, wertował biblioteki i… studiował intensywnie analizę techniczną (tak, analizę techniczną!). Wszystko to skończyło się w momencie, gdy trafił na książkę Benjamina Grahama „Inteligentny Inwestor”. Ta pozycja zmieniła jego życie i sposób myślenia o rynku.
Buffett po przeczytaniu książki poszedł o krok dalej i znalazł kurs Grahama, który ten prowadził w Nowym Jorku. Został jego uczniem w Graduate School of Business przy Columbia University. Po kilku zajęciach wszyscy już wiedzieli kim jest Warren Buffett i że będzie najlepszym uczniem tego kursu – rozumieli się z Grahamem bez słów i Warren skończył kurs u swojego mistrza z oceną 5+, najwyższą od 22 lat historii prowadzenia kursu.
Wprawdzie, gdy Buffett zapytał go o pracę, otrzymał najpierw odmowę, ale nie zniechęcił się i zatrudnił u ojca, a pomysły na rekomendacje spółek cały czas podsyłał Grahamowi. Gdy znalazł się wakat w firmie Grahama, ten zaprosił go w końcu do współpracy. Buffett miał ogromną wiedzę, ale handel traktował jako obrót papierami – dopiero później zaczął rozumieć akcje jako „fragment firmy”. Po 2 latach Graham przeszedł na emeryturę, a firmę rozwiązano.
W wieku 25 lat (!!!) Warren po raz kolejny wrócił do rodzinnego Omaha i otworzył swoją pierwszą spółkę inwestycyjną.
Buffett Partnership Ltd.
Rodzina i znajomi Buffetta wpłacają do jego firmy łącznie 105 tys. dolarów. Mają otrzymywać 6 proc. rocznie od zainwestowanych środków plus 75 proc. zysku wypracowanego przez firmę. Dla Warrena zostaje pozostałych 25 proc. Młody inwestor obiecuje, że będzie uzyskiwał wyższe wyniki niż Dow Jones, a spółki dobierał zgodnie z ich wartością wewnętrzną, a nie popularnością na giełdzie.
Po kilku latach całe Wall Steet już wie kim jest Warren Buffett. W latach 1957-61 Dow Jones rośnie o 75%, a wynik Buffetta to 251%, z czego 181% ląduje w kieszeniach inwestorów. W 1962 roku zainteresowanie jego spółką jest tak duże, że… wynajmuje biuro. Wcześniej biuro firmy było w jego domu w Omaha.
W latach 60-tych inwestorzy z całego kraju wiedzieli kim jest Warren Buffett, bo rekomendacje młodego zarządzającego pokonywały rynek o setki procent. Zasady wyceny Grahama zaprocentowały gigantycznym zwrotem w czasie dekady.
Wszystko zmieniło się w 1969 roku, gdy Buffett postanowił zakończyć działalność. Dlaczego? Bo na rynku było, jego zdaniem, za drogo i nie mógł wybrać żadnej nowej inwestycji. Nie chciał w żaden sposób zmieniać swoich zasad, więc musiał zmienić wszystko wokoło. Wall Street uznało, że kończy się czas sukcesów Buffetta. Tymczasem on dopiero się rozkręcał ;)
Buffett zaproszony na spotkanie z Barackiem Obamą.
Berkshire Hathaway
Gdy dzisiaj pada pytanie kim jest Warren Buffett, odpowiedź jest jasna: właściciel Berkshire Hathaway! Buffett kupił Berksire Hathaway w 1964 roku, jednak sama firma ma ciekawą historię, jeszcze zanim zainteresował się nią Buffett.
Berkshire Cotton Manufacturing została założona w 1889 roku jako firma tekstylna i była prawdziwym gigantem w swojej branży. Z kolei w 1955 roku dokonano jej fuzji z Hathaway Manufacturing i tak powstało Berkshire Hathaway. Buffett, który stał się właścicielem firmy przez wiele lat próbował osiągnąć lepszą rentowność w branży tekstylnej i przywrócić firmę do dawnej świetności.
Jednak filarem firmy stawała się część inwestycyjna oraz ubezpieczeniowa – Buffett zmienił spółkę w wehikuł inwestycyjny, który wykorzystywał część ubezpieczeniową do gromadzenia gotówki i inwestycyjną do pomnażania jej. Ostatecznie poddał się dopiero w 1985 roku, zamykając ostatecznie działalność w branży tekstylnej. Dzisiaj wielu młodym inwestorom trudno jest uwierzyć, że legendarna firma inwestycyjna na początku nie miała absolutnie nic wspólnego z inwestycjami.
Buffett miał co do spółki pierwotnie inne plany, a dzisiaj w niektórych wywiadach wspomina jej zakup jako nieudaną inwestycję, żałując, że część pieniędzy mogła być w tym czasie zainwestowana w działalność ubezpieczeniową (która przynosiła mu gotówkę, którą z kolei mógł wykorzystywać do zakupu akcji).
Całą działalność Berkshire Hathaway i to kim jest Warren Buffett świetnie obrazuje cytat z książki Hagstroma „Na sposób Warrena Buffetta”:
„Firma, którą kieruje Buffett, stanowi odzwierciedlenie jego osobowości, filozofii biznesowej oraz jego własnego, niepowtarzalnego stylu. Berkshire Hathaway to firma złożona, ale nieskomplikowana. Składa się z dwóch głównych części: jednostki operacyjnej oraz portfela akcji, budowanego z zysków generowanych przez firmy spoza branży ubezpieczeniowej oraz pieniędzy ze składek wypływających do firm ubezpieczeniowych. Elementem spajającym całość jest bardzo przyziemne spojrzenie Warrena Buffetta na firmy, których zakup rozważa, na spółki, których akcjom się przygląda oraz na własne kierownictwo”.
To kim jest Warren Buffett, jakie są jego zasady, cierpliwość, determinacja w dążeniu do rozwoju widać doskonale na wykresie spółki. Kto zaufał Buffettowi i kupił akcje Berkshire Hathaway wcześnie, ten doskonale zarobił. W okresie od 1965 roku do 2012 roku wartość księgowa spółki wzrosła z 19 dolarów do ponad 114 tys. dolarów. Dzisiaj jedna akcja oscyluje w okolicach 300 tys. dolarów.
Kim jest Warren Buffett? Pilnym uczniem!
Dobrze czytacie. Chociaż dla nas jest wielkim nauczycielem i o jego metodach napisano dziesiątki książek, to tak naprawdę przez wiele lat Buffett był pilnym i pokornym uczniem wielu specjalistów, którzy wpłynęli na jego styl inwestowania. Oprócz ogromnego wpływu Benjamina Grahama, jest jeszcze dwóch specjalistów, którzy zmienili jego myślenie o rynku i doborze akcji: Philip Fisher i Charlie Munger.
O nauczycielach Buffetta pojawi się odrębny tekst – od każdego z wymienionych trzech inwestorów można się naprawdę wiele nauczyć.
Gdy czyta się jego biografię (Snowball), czy też relacje ze spotkań Warrena z przedstawicielami biznesu, warto zwrócić uwagę na sposób zachowania Buffetta. Wykorzystuje każdą okazję do nauki. Zanim kupował akcje jakiejś spółki, uczył się dokładnie jak działa cała branża. Jedne z najgłośniejszych transakcji Buffetta były poprzedzone spotkaniami z zarządami, radami nadzorczymi i specjalistami, którzy dokładnie odpowiadali na każde jego pytanie.
Na dorocznym zjeździe akcjonariuszy Berkshire z Billem Gatesem i Kathy Ireland.
Kim jest Warren Buffet prywatnie?
Mógłbym napisać jeszcze dziesiątki stron o biznesowych sukcesach Buffetta, ale ogromne znaczenie ma jego osobowość i specyficzne podejście do życia (jak na miliardera).
Warren Buffett nadal mieszka w Omaha, w domu, który kupił w 1958 roku. Jeździ klasycznymi, amerykańskimi autami, uwielbia fastfoody popijane colą. Jeździ codziennie sam do pracy, zahaczając przy okazji o McDrive na małą kanapkę za kilka dolarów. Jest patriotą i często podkreśla, że to właśnie fakt urodzenia w USA i możliwości wykorzystania szans, które daje ten kraj, były fundamentem jego sukcesu. Wyraźnie stawia też na amerykańskie spółki i produkty, co bardzo dobrze widać w jego portfelu inwestycyjnym.
Jest agnostykiem i rzadko porusza tematy religii. Dwukrotnie żonaty (pierwsza żona zmarła w 2004 roku), ojciec trójki dzieci. Wydaje astronomiczne kwoty na cele charytatywne i 99 proc. swojego majątku zapisał w testamencie fundacji Melindy Gates.
Jego codziennie życie doskonale pokazuje dokument HBO, który szczerze polecam każdemu inwestorowi, który chce lepiej zrozumieć kim jest Warren Buffett. Video pojawia się też regularnie na YouTube w wersji pirackiej i chyba już samo HBO przestało z nimi walczyć ;)
Dlaczego to takie ważne?
Przygotowując się do cyklu „śladami Warrena Buffetta”, wiedzieliśmy, że chcemy przybliżyć Buffetta bardzo dogłębnie. Skupianie się jedynie na sposobie, w jaki analizuje on spółki do portfela, to za mało. Bardzo duże znaczenie ma jego podejście do pieniędzy, oszczędność, cierpliwość w budowaniu portfela, chęć nauki i pokora do rynku. To kim jest Warren Buffett determinuje działania jego spółki i wybory inwestycyjne.
Żelazne zasady Buffetta powtarzane są wielokrotnie przez media i opisywane w dziesiątkach książek. Skoro to takie proste, to czemu tak mało inwestorów potrafi wykazać się taką odpornością psychiczną i inwestować tak jak on? Same zasady inwestowania Warrena to tylko część sukcesu.
Jesteście ciekawi metod Buffetta? Przeczytajcie świetną analizę Przemka Gerschmanna w dalszej części naszego cyklu: Warren Buffett – droga do inwestycyjnego sukcesu lub sięgnijcie po najlepsze książki o Warrenie Buffecie.
